پوشش خط لوله در معرض آیتم های بسیاری در حین كار است . مانند رطوبت ، فشار، باكتریها و .... . البته عدم وجود نور خورشید یك گزینه مثبت برای خط لوله محسوب می شود؛ اعمال پوشش بر روی خطوط لوله هزینه بسیاری را در بر میگیرد . به همین دلیل انتخاب پوشش و نحوه اعمال آن از اهمیت بسیاری برخوردار است . همچنین برای لوله های مدفون در خاك این امكان وجود ندارد كه پوشش آنها همانند دیگر سازه ها در بازه زمانی كوتاه تعویض شود و پوشش باید بالغ بر 20 سال دوام داشته باشد . به همین منظور ویژگی هایی كه یك پوشش نیازمند است عبارت است از :
1- مقاومت به آب و رطوبت : حتی خاك های خشك نیز درصدی رطوبت دارند و پوشش خط لوله در اكثر اوقات مرطوب است به همین دلیل پوشش نباید قابلیت جذب رطوبت داشته باشد . چون جذب آب باعث افزایش وزن و همچنین كاهش مقاومت الكتریكی خواهد شد.
2- مقاومت به فشارهای متغیر : قرار گرفتن لوله در زیر بستر خاك منجر به ایجاد فشار بر روی لوله می شود . همچنین وجود ذرات سنگ ، حركت خاك در اثر رطوبت و همچنین دیگر ذرات موجود در خاك باعث بوجود آمد این فشار متغیر و ناهماهنگ می شود . پوشش در حقیقت باید یك محافظ فیزیكی بوده واز سطح جدا نشود.
3- مقاومت به باكتری ها ، قارچ ها و كپك ها : در خاك باكتری های زیادی وجود دارد؛ كه به مواد مختلف حمله می كنند و باعث از بین رفتن مواد می شوند. البته حمله توسط قارچ ها و یا كپك ها زیاد شایع نیست.
4- مقاومت به اثر مویینگی آب: نفوذ آب در اثر مویینگی باعث جدا شدن پوشش از فولاد می شود هر گونه شكاف یا سوراخ ریز باعث بوجود آمدن این اثر می شود. مگر اینكه تماس بین پوشش و لوله محكم و بسیار چسبنده باشد . در حقیقت رنگ پرایمر چنین وظیفه ای دارد كه چسبندگی زیادی بین لوله و پوشش ایجاد كرده و از نفوذ آب و جدا شدن پوشش جلوگیری كند.
5- مناسب با تغییرات دما: تغییرات دمایی می تواند تاثیر گذار باشد چون نرخ انبساط فولاد و پوشش متفاوت است. انبساط و انقباض منجر به حركت در لوله می شود . ولی معمولا این حركت یكنواخت و آهسته است . به همین دلیل پوشش باید به تغییرات دمایی مقاوم بوده و در اثر آن از لوله جدا نشود.
6- مقاومت به حل شدن: آب قادر به حل كردن بعضی از مواد است ولی معمولا پوشش ها در آب غیر قابل حل هستند . همچنین باید بررسی شود كه پوشش علاوه بر غیر قابل حل بودن در آب نسبت به دیگر حلال ها نیز مقاوم باشد. بخصوص مقاومت در برابرنفت و مشتقات آن .
7- مقاومت به خاك جاذب: خاك ممكن است بعضی مواد را جذب كند. خاك رس ، سیلكا ژل، ذغال چوب و بعضی تركیبات دیگر خاصیت جاذب بودن را دارند . خاك با پوشش به طور كامل در تماس است و جذب برخی عناصر از پوشش توسط خاك ممكن است پوشش را ترد، متخلخل و یا مقاومت آنرا نسبت به خوردگی كم كند.
8- مقاومت به صدمات مكانیكی: علاوه بر موارد ذكر شده در قسمت 2 پوشش باید مقاومت به تنش های مكانیكی در حین نصب و یا انبار داری را داشته باشد.
در مورد لوله هایی كه مورد حفاظت كاتدی قرار می گیرند مقاومت الكتریكی پوشش نیز یك فاكتور تعیین كننده است . هر چه كیفیت و مقاومت الكتریكی پوشش بیشتر باشد . جریان كمتری برای حفاظت كاتدی مورد نیاز است . یك پوشش كامل و عالی كسر كوچكی از یك آمپر برای هر مایل از لوله نیاز دارد.
در مورد خطوط لوله از تكنیك نوار پیچ كردن برای پوشش لوله ها استفاده می شود. نوارهای مورد استفاده دارای تركیب تجاری می باشند و جزء نوارهای پلیمری محسوب می شوند . این نوارها را می توان به دو دسته سرد و گرم تقسم بندی نمود. برای نصب نوار های گرم احتیاج به حرارت است. همچنین نوارها را می توان با توجه به شرایط مورد استفاده طبقه بندی كرد. به طور مثال نوارهای مناطق كوهستانی با نوارهای مناطق بیابانی متفاوت است.
برای نوار پیچ كردن لوله ها ابتدا باید تمیز كاری سطحی انجام شود. عملیات تمیز كاری توسط سند بلاست انجام می شود . كمپرسور و دیگ سند بلاست به محل خط لوله منتقل شده و عملیات سند بلاست توسط نیروهای متخصص انجام می شود.( شكل 1)
شكل 1- عملیات سندبلاست
در پایان عملیات سند بلاست سطح لوله نقره ای رنگ وخشن خواهد بود. این كار به صورت مقطعی انجام شده واز دانه های سیلیس با دانه بندی خاص استفاده می شود . در سال های اخیر استفاده از سرباره مس به عنوان ماده سند بلاست نیز متداول شده است . بلافاصله بعد از عملیات سند بلاست باید بر روی لوله رنگ پرایمر اعمال شود . رنگ پرایمر دارای غلظت بالایی بوده و باید توسط قلمو و نیروی انسانی اعمال شود. رنگ پرایمر دارای تركیب كاملا تجاری بوده و با توجه به نوع نوار تعیین می شود معمولا بر روی سطح 2 بار رنگ پرایمر اعمال می شود تا هیچ فضایی خالی باقی نماند .
قبل از اینكه رنگ كاملا خشك شود باید عملیات نوار پیچی را شروع كرد این كار توسط استوانه ها و قرقره های نوار پیچ انجام می شود( شكل2). مقدار اورلپ ( Overlap) نوار نیز توسط اپراتور تنظیم می شود. در مناطقی كه میزان خوردگی زیاد است از اورلپ 50% استفاده می شود. بعد از نوار پیچی تست دیسباندینگ (Disbanding) روی پوشش انجام می شود و بعد لوله در زیر خاك مدفون می شود.